Misschien heb je het wel eens meegemaakt: je bent een avondje uit geweest, en de volgende dag kun je je niet alles meer herinneren. Op het moment zelf merk je daar vaak niets van. Maar later lijkt het alsof een deel van de avond gewoon verdwenen is. Hoe kan dat? Wij leggen het je uit.
Niet vergeten, maar gewoon niet opgeslagen
Wat blijkt? Je bent het niet vergeten, maar je hersenen hebben die herinneringen nooit opgeslagen. Dit heet een black-out. Een black-out ontstaat als er in korte tijd veel alcohol in je bloed komt. Dit kan gebeuren als:
- Je snel en veel drinkt
- Je te weinig hebt gegeten voordat je ging drinken
- Je medicijnen gebruikt waardoor je gevoeliger bent voor alcohol
Wat gebeurt er in je hersenen bij een black-out?
Bij een black-out geven je hersenen de informatie niet door van het korte- naar het langetermijngeheugen. Daardoor worden er geen herinneringen opgeslagen. De volgende dag weet je dus niet meer wat er gebeurd is, omdat die herinneringen nooit zijn gemaakt. Ze bestaan niet in je geheugen, en komen dus ook niet meer terug.
Soms weet je nog wel stukjes, of lijkt alles door elkaar te lopen. Je hersenen geven de informatie dan tijdelijk niet goed door, maar slaan nog wel iets op. Dit heet een gray-out.
Is een black-out gevaarlijk?
Gezond is het niet, maar een black-out of gray-out betekent niet meteen dat je hersenen blijvend beschadigd zijn. Maar heb je dit vaker? Dan kan dat een teken zijn dat je te veel alcohol drinkt. Van te veel alcohol (en de black-outs die je daarbij kunt krijgen) kunnen je hersenen wél beschadigd raken. Ook kun je last krijgen van geheugenproblemen. Voor een deel van de mensen herstelt hersenschade door alcohol als ze stoppen met drinken. Maar dit is niet bij iedereen zo.
Black-outs kunnen ook op andere manieren gevaarlijk zijn. Op korte termijn vergroot een black-out het risico op ongelukken en gevaarlijk gedrag. Dit komt doordat je hersenen tijdens de black-out nog wel dingen doen, maar dat niet opslaan.
Lees hier tips om te stoppen of minderen met alcohol of drugs
Kun je een black-out krijgen door drugs?
Door sommige drugs kun je ook een black-out of gray-out krijgen, bijvoorbeeld door:
Net als bij alcohol slaan je hersenen bepaalde herinneringen niet op. Wel is de manier waarop dit in je hersenen gebeurt een beetje anders. Ook hier geldt: hoe meer je gebruikt, hoe groter de kans op een gray-out of black-out. Als je drugs combineert met alcohol is dit risico ook groter.
Hoe voorkom je een black-out?
Je kunt een black-out voorkomen door:
- Niet te veel te drinken/drugs te gebruiken (drink af en toe een glas water of fris tussendoor!)
- Niet te snel alcohol te drinken
- Goed te eten voordat je alcohol drinkt
- Drugs niet te combineren met alcohol
Hoe herken je een black-out bij iemand anders?
- Iemand met een black-out lijkt er nog bij te zijn, maar slaat niks meer op. Je merkt het vaak aan dit soort gedrag:
- Ze vergeten dingen die eerder op de avond zijn gebeurd.
- Ze stellen steeds dezelfde vragen, alsof je het nog niet hebt verteld.
- Ze komen verward of afwezig over.
- Ze doen dingen die niet bij ze passen, zoals agressief worden of seksueel gedrag laten zien dat je niet van ze gewend bent.
Wat kun je doen als je denkt dat iemand een black-out heeft?
- Blijf bij diegene. Laat ze niet alleen, want ze kunnen zichzelf of anderen in gevaar brengen.
- Zorg dat ze geen alcohol of drugs meer nemen. Geef liever wat water of frisdrank. Let er ook op dat ze niet ineens heel veel drinken. Dit kan ook gevaarlijk zijn.
- Help ze veilig thuis te komen. Laat ze niet fietsen of autorijden. Ga zelf mee of regel dat iemand anders met ze meegaat.
- Gaat het slechter en reageren ze bijna niet meer? Haal dan meteen hulp bij de EHBO, het personeel of bel 112.