Het is lastig als je vermoedt dat iemand verslaafd is, maar het niet zeker weet. Want als je met iemand over zijn of haar verslaving gaat praten, wil je het liefst zeker van je zaak zijn. Het is daarom goed om te bedenken dat je als buitenstaander nooit ‘sluitend bewijs’ hebt dat iemand verslaafd is. Zelfs als je iemand hebt zien gebruiken of drugs vindt, kan het zo zijn dat hij alleen af en toe gebruikt en niet verslaafd is. Wachten tot je 100% zekerheid hebt, heeft dus weinig zin.
Meer details
Wanneer is iemand verslaafd?
Wanneer iemand precies verslaafd is, is niet makkelijk te zeggen. Belangrijk is dat mensen hun gebruik niet meer onder controle hebben en dat relaties en prestaties op werk of opleiding eronder te lijden hebben. Maar verslaafden kunnen dit soms goed verborgen houden. En vaak helpt hun omgeving mee om het probleem te bedekken. Daarom kun je als partner, familielid of vriend beter geen problemen oplossen voor een verslaafde naaste die door zijn of haar verslaving ontstaan.
Neem je zorgen serieus. Als je vermoedens blijven bestaan, is het goed om met de persoon te gaan praten. Vraag je nog wel even af of jij de juiste persoon bent. Mocht dat zo zijn, stel het dan niet te lang uit. Het is immers voor jezelf van belang om je zorgen te kunnen uiten. En hopelijk krijg je door het gesprek meer duidelijkheid. Hoewel zo’n gesprek vaak niet oplevert wat je ervan hoopt, is het ook voor de verslaafde persoon van belang om signalen te krijgen dat zijn gebruik problemen oplevert. Als de persoon regelmatig signalen krijgt, kan dat aanzetten tot nadenken over het eigen gebruik.
En hoe kan ik het beste actie ondernemen als een vriend verslaafd is en het zelf ontkent zonder dat ik de vriendschap op het spel zet?
Helaas ontkennen veel mensen ten onrechte dat ze verslaafd zijn. Het duurt vaak een tijd voor mensen voor zichzelf en anderen toegeven dat ze een probleem met drugs hebben. Dit is een onderdeel van verslavingsgedrag. Zolang je je probleem niet erkent, hoeft je er ook niets aan te doen. Verslaving veroorzaakt veranderingen in de hersenen, waardoor het verlangen naar drugs, vooral bij stress, heel groot kan worden. Daarom doen verslaafde mensen er alles aan om belemmeringen voor het gebruik uit de weg te halen. Als je het gebruik geheim kan houden, voorkom je dat anderen het je moeilijk maken om te gebruiken. Door het probleem te ontkennen hopen verslaafde mensen ongestoord te kunnen blijven gebruiken. Soms weten ze wel dat ze verslaafd zijn, maar voelen ze nog niet genoeg reden of kracht om het te stoppen.
Hoe meer problemen mensen van hun verslaving ondervinden, hoe meer reden er is om over zichzelf na te denken. Daarom is het belangrijk om geen problemen voor iemand op te lossen die door een verslaving ontstaan. Je ontneemt de persoon daarmee mogelijk een reden om te stoppen.
Verder kan iemand ook ontkennen uit schaamte- en schuldgevoel. Een verslaving geeft je vaak een slecht gevoel over jezelf. Je kunt je immers niet beheersen. Je stelt jezelf teleur. En vaak breng je anderen er ook mee in de problemen. Bijvoorbeeld doordat je je niet meer aan afspraken houdt, schulden maakt en geen aandacht meer kunt opbrengen voor iets anders dan drugs. Het is pijnlijk om daarmee geconfronteerd te worden. Daarom verzwijgen veel verslaafde mensen dit liever. Bovendien kunnen ze bang zijn dat de waarheid anderen zal kwetsen. Je kunt proberen hier met de verslaafde persoon over te praten.
Soms helpt het om te vertellen dat verslaving een ziekte is, net als een depressie. Je gaat je er anders door gedragen, je neemt de verkeerde beslissingen. Je bent jezelf niet. Maar je kunt ook beslissen om er wat aan te doen. Het is lastig om er vanaf te komen, maar het is wel mogelijk.
Als je vermoeden blijft bestaan, kun je het onderwerp vaker aankaarten. Als je merkt dat dit niets oplevert is er niet veel wat je kunt doen. Je kunt kijken of er iemand anders in je omgeving is tegen wie hij misschien wel eerlijk durft te zijn. Je kunt wachten tot de persoon er klaar voor is om naar zijn probleem te kijken. Maar het is ook van belang om te bedenken wat goed is voor jezelf. Als je last hebt van het gedrag van de verslaafde persoon is het belangrijk dat je dat niet accepteert. Alleen jijzelf kunt bepalen hoe jij met jezelf wilt laten omgaan. Verslaving mag geen excuus zijn voor om jou slecht te (laten) behandelen. Het uiterste gevolg kan zijn dat je het contact met iemand verbreekt omdat je last hebt van zijn verslaving. Ook al ontkent hij die. Vaak is dit een hele moeilijke stap. Daarom is het van groot belang om steun te zoeken bij je omgeving of bij (ervarings)deskundigen.
Je kunt voor hulp en een persoonlijk advies ook bellen naar de Alcohol en Drugs Infolijnen via: 0900-1995 (10 cent p/m).